微子去之,箕子为之奴,比干谏而死。孔子曰:“殷有三仁焉。”
wēi zǐ qù zhī , jī zǐ wèi zhī nú , bǐ gàn jiàn ér sǐ 。 kǒng zǐ yuē :“ yīn yǒu sān rén yān 。”
柳下惠为士师,三黜。人曰:“子未可以去乎?”曰:“直道而事人,焉往而不三黜?枉道而事人,何必去父母之邦?”
liǔ xià huì wèi shì shī , sān chù 。 rén yuē :“ zǐ wèi kě yǐ qù hū ?” yuē :“ zhí dào ér shì rén , yān wǎng ér bù sān chù ? wǎng dào ér shì rén , hé bì qù fù mǔ zhī bāng ?”
齐景公待孔子曰:“若季氏,则吾不能。”以季、孟之间待之,曰:“吾老矣,不能用也。”孔子行。
qí jǐng gōng dài kǒng zǐ yuē :“ ruò jì shì , zé wú bù néng 。” yǐ jì 、 mèng zhī jiān dài zhī , yuē :“ wú lǎo yǐ , bù néng yòng yě 。” kǒng zǐ xíng 。
齐人归女乐,季桓子受之,三日不朝,孔子行。”
qí rén guī nǚ lè , jì huán zǐ shòu zhī , sān rì bù cháo , kǒng zǐ xíng 。”
楚狂接舆歌而过孔子曰:“凤兮凤兮,何德之衰?往者不可谏,来者犹可追。已而已而,今之从政者殆而!”孔子下,欲与之言,趋而辟之,不得与之言。
chǔ kuáng jiē yú gē ér guò kǒng zǐ yuē :“ fèng xī fèng xī , hé dé zhī shuāi ? wǎng zhě bù kě jiàn , lái zhě yóu kě zhuī 。 yǐ ér yǐ ér , jīn zhī cóng zhèng zhě dài ér !” kǒng zǐ xià , yù yǔ zhī yán , qū ér pì zhī , bù dé yǔ zhī yán 。
长沮、桀溺耦而耕,孔子过之,使子路问津焉。长沮曰:“夫执舆者为谁?”子路曰:“为孔丘。”曰:“是鲁孔丘与?”曰:“是也。”曰:“是知津矣。”问于桀溺,桀溺曰:“子为谁?”曰:“为仲由。”曰:“是鲁孔丘之徒与?”对曰:“然。”曰:“滔滔者天下皆是也,而谁以易之?且而与其从辟人之士也,岂若从辟世之士?”耰而不辍。子路行以告,夫子怃然曰:“鸟兽不可与同群,吾非斯人之徒与而谁与?天下有道,丘不与易也。”
zhǎng jǔ 、 jié nì ǒu ér gēng , kǒng zǐ guò zhī , shǐ zǐ lù wèn jīn yān 。 zhǎng jǔ yuē :“ fū zhí yú zhě wèi shéi ?” zǐ lù yuē :“ wèi kǒng qiū 。” yuē :“ shì lǔ kǒng qiū yǔ ?” yuē :“ shì yě 。” yuē :“ shì zhī jīn yǐ 。” wèn yú jié nì , jié nì yuē :“ zǐ wèi shéi ?” yuē :“ wèi zhòng yóu 。” yuē :“ shì lǔ kǒng qiū zhī tú yǔ ?” duì yuē :“ rán 。” yuē :“ tāo tāo zhě tiān xià jiē shì yě , ér shéi yǐ yì zhī ? qiě ér yǔ qí cóng pì rén zhī shì yě , qǐ ruò cóng pì shì zhī shì ?” yōu ér bù chuò 。 zǐ lù xíng yǐ gào , fū zǐ wǔ rán yuē :“ niǎo shòu bù kě yǔ tóng qún , wú fēi sī rén zhī tú yǔ ér shéi yǔ ? tiān xià yǒu dào , qiū bù yǔ yì yě 。”
子路从而后,遇丈人,以杖荷蓧。子路问曰:“子见夫子乎?”丈人曰:“四体不勤,五谷不分,孰为夫子?”植其杖而芸,子路拱而立。止子路宿,杀鸡为黍而食之,见其二子焉。明日,子路行以告,子曰:“隐者也。”使子路反见之,至则行矣。子路曰:“不仕无义。长幼之节不可废也,君臣之义如之何其废之?欲洁其身而乱大伦。君子之仕也,行其义也,道之不行已知之矣。”
zǐ lù cóng ér hòu , yù zhàng rén , yǐ zhàng hé diào 。 zǐ lù wèn yuē :“ zǐ jiàn fū zǐ hū ?” zhàng rén yuē :“ sì tǐ bù qín , wǔ gǔ bù fēn , shú wèi fū zǐ ?” zhí qí zhàng ér yún , zǐ lù gǒng ér lì 。 zhǐ zǐ lù sù , shā jī wèi shǔ ér shí zhī , jiàn qí èr zǐ yān 。 míng rì , zǐ lù xíng yǐ gào , zǐ yuē :“ yǐn zhě yě 。” shǐ zǐ lù fǎn jiàn zhī , zhì zé xíng yǐ 。 zǐ lù yuē :“ bù shì wú yì 。 zhǎng yòu zhī jié bù kě fèi yě , jūn chén zhī yì rú zhī hé qí fèi zhī ? yù jié qí shēn ér luàn dà lún 。 jūn zǐ zhī shì yě , xíng qí yì yě , dào zhī bù xíng yǐ zhī zhī yǐ 。”
逸民:伯夷、叔齐、虞仲、夷逸、朱张、柳下惠、少连。子曰:“不降其志,不辱其身,伯夷、叔齐与!”谓:“柳下惠、少连降志辱身矣,言中伦,行中虑,其斯而已矣。”谓:“虞仲、夷逸隐居放言,身中清,废中权。我则异于是,无可无不可。”
yì mín : bó yí 、 shū qí 、 yú zhòng 、 yí yì 、 zhū zhāng 、 liǔ xià huì 、 shǎo lián 。 zǐ yuē :“ bù jiàng qí zhì , bù rǔ qí shēn , bó yí 、 shū qí yǔ !” wèi :“ liǔ xià huì 、 shǎo lián jiàng zhì rǔ shēn yǐ , yán zhōng lún , xíng zhōng lǜ , qí sī ér yǐ yǐ 。” wèi :“ yú zhòng 、 yí yì yǐn jū fàng yán , shēn zhōng qīng , fèi zhōng quán 。 wǒ zé yì yú shì , wú kě wú bù kě 。”
太师挚适齐,亚饭干适楚,三饭缭适蔡,四饭缺适秦,鼓方叔入于河,播鼗武入于汉,少师阳、击磬襄入于海。
tài shī zhì shì qí , yà fàn gàn shì chǔ , sān fàn liáo shì cài , sì fàn quē shì qín , gǔ fāng shū rù yú hé , bō táo wǔ rù yú hàn , shǎo shī yáng 、 jī qìng xiāng rù yú hǎi 。
周公谓鲁公曰:“君子不施其亲,不使大臣怨乎不以,故旧无大故则不弃也,无求备于一人。”
zhōu gōng wèi lǔ gōng yuē :“ jūn zǐ bù shī qí qīn , bù shǐ dà chén yuàn hū bù yǐ , gù jiù wú dà gù zé bù qì yě , wú qiú bèi yú yī rén 。”
周有八士:伯达、伯适、仲突、仲忽、叔夜、叔夏、季随、季騧。
zhōu yǒu bā shì : bó dá 、 bó shì 、 zhòng tū 、 zhòng hū 、 shū yè 、 shū xià 、 jì suí 、 jì guā 。