宪问篇

宪问耻,子曰:“邦有道,谷;邦无道,谷,耻也。”“克、伐、怨、欲不行焉,可以为仁矣?”子曰:“可以为难矣,仁则吾不知也。”

xiàn wèn chǐ , zǐ yuē :“ bāng yǒu dào , gǔ ; bāng wú dào , gǔ , chǐ yě 。”“ kè 、 fá 、 yuàn 、 yù bù xíng yān , kě yǐ wèi rén yǐ ?” zǐ yuē :“ kě yǐ wèi nán yǐ , rén zé wú bù zhī yě 。”

子曰:“士而怀居,不足以为士矣。”

zǐ yuē :“ shì ér huái jū , bù zú yǐ wèi shì yǐ 。”

子曰:“邦有道,危言危行;邦无道,危行言孙。”

zǐ yuē :“ bāng yǒu dào , wēi yán wēi xíng ; bāng wú dào , wēi xíng yán sūn 。”

子曰:“有德者必有言,有言者不必有德。仁者必有勇,勇者不必有仁。”

zǐ yuē :“ yǒu dé zhě bì yǒu yán , yǒu yán zhě bù bì yǒu dé 。 rén zhě bì yǒu yǒng , yǒng zhě bù bì yǒu rén 。”

南宫适问于孔子曰:“羿善射,奡荡舟,俱不得其死然;禹、稷躬稼而有天下。”夫子不答。南宫适出,子曰:“君子哉若人!尚德哉若人!”

nán gōng shì wèn yú kǒng zǐ yuē :“ yì shàn shè , ào dàng zhōu , jù bù dé qí sǐ rán ; yǔ 、 jì gōng jià ér yǒu tiān xià 。” fū zǐ bù dá 。 nán gōng shì chū , zǐ yuē :“ jūn zǐ zāi ruò rén ! shàng dé zāi ruò rén !”

子曰:“君子而不仁者有矣夫,未有小人而仁者也。”

zǐ yuē :“ jūn zǐ ér bù rén zhě yǒu yǐ fū , wèi yǒu xiǎo rén ér rén zhě yě 。”

子曰:“爱之,能勿劳乎?忠焉,能勿诲乎?”

zǐ yuē :“ ài zhī , néng wù láo hū ? zhōng yān , néng wù huì hū ?”

子曰:“为命,裨谌草创之,世叔讨论之,行人子羽修饰之,东里子产润色之。”

zǐ yuē :“ wèi mìng , bì chén cǎo chuàng zhī , shì shū tǎo lùn zhī , xíng rén zǐ yǔ xiū shì zhī , dōng lǐ zǐ chǎn rùn sè zhī 。”

或问子产,子曰:“惠人也。”问子西,曰:“彼哉,彼哉!”问管仲,曰:“人也。夺伯氏骈邑三百,饭疏食,没齿无怨言。”

huò wèn zǐ chǎn , zǐ yuē :“ huì rén yě 。” wèn zǐ xī , yuē :“ bǐ zāi , bǐ zāi !” wèn guǎn zhòng , yuē :“ rén yě 。 duó bó shì pián yì sān bǎi , fàn shū shí , méi chǐ wú yuàn yán 。”

子曰:“贫而无怨难,富而无骄易。”

zǐ yuē :“ pín ér wú yuàn nán , fù ér wú jiāo yì 。”

子曰:“孟公绰为赵、魏老则优,不可以为滕、薛大夫。”

zǐ yuē :“ mèng gōng chuò wèi zhào 、 wèi lǎo zé yōu , bù kě yǐ wèi téng 、 xuē dà fū 。”

子路问成人,子曰:“若臧武仲之知、公绰之不欲、卞庄子之勇、冉求之艺,文之以礼乐,亦可以为成人矣。”曰:“今之成人者何必然?见利思义,见危授命,久要不忘平生之言,亦可以为成人矣。”

zǐ lù wèn chéng rén , zǐ yuē :“ ruò zāng wǔ zhòng zhī zhī 、 gōng chuò zhī bù yù 、 biàn zhuāng zǐ zhī yǒng 、 rǎn qiú zhī yì , wén zhī yǐ lǐ lè , yì kě yǐ wèi chéng rén yǐ 。” yuē :“ jīn zhī chéng rén zhě hé bì rán ? jiàn lì sī yì , jiàn wēi shòu mìng , jiǔ yào bù wàng píng shēng zhī yán , yì kě yǐ wèi chéng rén yǐ 。”

子问公叔文子于公明贾曰:“信乎,夫子不言,不笑,不取乎?”公明贾对曰:“以告者过也。夫子时然后言,人不厌其言;乐然后笑,人不厌其笑;义然后取,人不厌其取。”子曰:“其然?岂其然乎?”

zǐ wèn gōng shū wén zǐ yú gōng míng jiǎ yuē :“ xìn hū , fū zǐ bù yán , bù xiào , bù qǔ hū ?” gōng míng jiǎ duì yuē :“ yǐ gào zhě guò yě 。 fū zǐ shí rán hòu yán , rén bù yàn qí yán ; lè rán hòu xiào , rén bù yàn qí xiào ; yì rán hòu qǔ , rén bù yàn qí qǔ 。” zǐ yuē :“ qí rán ? qǐ qí rán hū ?”

子曰:“臧武仲以防求为后于鲁,虽曰不要君,吾不信也。”

zǐ yuē :“ zāng wǔ zhòng yǐ fáng qiú wèi hòu yú lǔ , suī yuē bù yào jūn , wú bù xìn yě 。”

子曰:“晋文公谲而不正,齐桓公正而不谲。”

zǐ yuē :“ jìn wén gōng jué ér bù zhèng , qí huán gōng zhèng ér bù jué 。”

子路曰:“桓公杀公子纠,召忽死之,管仲不死,曰未仁乎?”子曰:“桓公九合诸侯不以兵车,管仲之力也。如其仁,如其仁!”

zǐ lù yuē :“ huán gōng shā gōng zǐ jiū , zhào hū sǐ zhī , guǎn zhòng bù sǐ , yuē wèi rén hū ?” zǐ yuē :“ huán gōng jiǔ hé zhū hóu bù yǐ bīng chē , guǎn zhòng zhī lì yě 。 rú qí rén , rú qí rén !”

子贡曰:“管仲非仁者与?桓公杀公子纠,不能死,又相之。”子曰:“管仲相桓公霸诸侯,一匡天下,民到于今受其赐。微管仲,吾其被发左衽矣。岂若匹夫匹妇之为谅也,自经于沟渎而莫之知也。”

zǐ gòng yuē :“ guǎn zhòng fēi rén zhě yǔ ? huán gōng shā gōng zǐ jiū , bù néng sǐ , yòu xiāng zhī 。” zǐ yuē :“ guǎn zhòng xiāng huán gōng bà zhū hóu , yī kuāng tiān xià , mín dào yú jīn shòu qí cì 。 wēi guǎn zhòng , wú qí bèi fā zuǒ rèn yǐ 。 qǐ ruò pǐ fū pǐ fù zhī wèi liàng yě , zì jīng yú gōu dú ér mò zhī zhī yě 。”

公叔文子之臣大夫僎与文子同升诸公,子闻之,曰:“可以为‘文’矣。”

gōng shū wén zǐ zhī chén dà fū zhuàn yǔ wén zǐ tóng shēng zhū gōng , zǐ wén zhī , yuē :“ kě yǐ wèi ‘ wén ’ yǐ 。”

子言卫灵公之无道也,康子曰:“夫如是,奚而不丧?”孔子曰:“仲叔圉治宾客,祝鮀治宗庙,王孙贾治军旅,夫如是,奚其丧?”

zǐ yán wèi líng gōng zhī wú dào yě , kāng zǐ yuē :“ fū rú shì , xī ér bù sàng ?” kǒng zǐ yuē :“ zhòng shū yǔ zhì bīn kè , zhù tuó zhì zōng miào , wáng sūn jiǎ zhì jūn lǚ , fū rú shì , xī qí sàng ?”

子曰:“其言之不怍,则为之也难。”

zǐ yuē :“ qí yán zhī bù zuò , zé wèi zhī yě nán 。”

陈成子弑简公,孔子沐浴而朝,告于哀公曰:“陈恒弑其君,请讨之。”公曰:“告夫三子。”,孔子曰:“以吾从大夫之后,不敢不告也,君曰‘告夫三子’者!”之三子告,不可。孔子曰:“以吾从大夫之后,不敢不告也。”

chén chéng zǐ shì jiǎn gōng , kǒng zǐ mù yù ér cháo , gào yú āi gōng yuē :“ chén héng shì qí jūn , qǐng tǎo zhī 。” gōng yuē :“ gào fū sān zǐ 。”, kǒng zǐ yuē :“ yǐ wú cóng dà fū zhī hòu , bù gǎn bù gào yě , jūn yuē ‘ gào fū sān zǐ ’ zhě !” zhī sān zǐ gào , bù kě 。 kǒng zǐ yuē :“ yǐ wú cóng dà fū zhī hòu , bù gǎn bù gào yě 。”

子路问事君,子曰:“勿欺也,而犯之。”

zǐ lù wèn shì jūn , zǐ yuē :“ wù qī yě , ér fàn zhī 。”

子曰:“君子上达,小人下达。”

zǐ yuē :“ jūn zǐ shàng dá , xiǎo rén xià dá 。”

子曰:“古之学者为己,今之学者为人。”

zǐ yuē :“ gǔ zhī xué zhě wèi jǐ , jīn zhī xué zhě wèi rén 。”

蘧伯玉使人于孔子,孔子与之坐而问焉,曰:“夫子何为?”对曰:“夫子欲寡其过而未能也。”使者出,子曰:“使乎!使乎!”

qú bó yù shǐ rén yú kǒng zǐ , kǒng zǐ yǔ zhī zuò ér wèn yān , yuē :“ fū zǐ hé wèi ?” duì yuē :“ fū zǐ yù guǎ qí guò ér wèi néng yě 。” shǐ zhě chū , zǐ yuē :“ shǐ hū ! shǐ hū !”

子曰:“不在其位,不谋其政。”曾子曰:“君子思不出其位。”

zǐ yuē :“ bù zài qí wèi , bù móu qí zhèng 。” zēng zǐ yuē :“ jūn zǐ sī bù chū qí wèi 。”

子曰:“君子耻其言而过其行。”

zǐ yuē :“ jūn zǐ chǐ qí yán ér guò qí xíng 。”

子曰:“君子道者三,我无能焉:仁者不忧,知者不惑,勇者不惧。”子贡曰:“夫子自道也。”

zǐ yuē :“ jūn zǐ dào zhě sān , wǒ wú néng yān : rén zhě bù yōu , zhī zhě bù huò , yǒng zhě bù jù 。” zǐ gòng yuē :“ fū zǐ zì dào yě 。”

子贡方人,子曰:“赐也贤乎哉?夫我则不暇。”

zǐ gòng fāng rén , zǐ yuē :“ cì yě xián hū zāi ? fū wǒ zé bù xiá 。”

子曰:“不患人之不己知,患其不能也。”

zǐ yuē :“ bù huàn rén zhī bù jǐ zhī , huàn qí bù néng yě 。”

子曰:“不逆诈,不亿不信,抑亦先觉者,是贤乎!”

zǐ yuē :“ bù nì zhà , bù yì bù xìn , yì yì xiān jué zhě , shì xián hū !”

微生亩谓孔子曰:“丘何为是栖栖者与?无乃为佞乎?”孔子曰:“非敢为佞也,疾固也。”

wēi shēng mǔ wèi kǒng zǐ yuē :“ qiū hé wèi shì qī qī zhě yǔ ? wú nǎi wèi nìng hū ?” kǒng zǐ yuē :“ fēi gǎn wèi nìng yě , jí gù yě 。”

曰:“骥不称其力,称其德也。”

yuē :“ jì bù chēng qí lì , chēng qí dé yě 。”

或曰:“以德报怨,何如?”子曰:“何以报德?以直报怨,以德报德。”

huò yuē :“ yǐ dé bào yuàn , hé rú ?” zǐ yuē :“ hé yǐ bào dé ? yǐ zhí bào yuàn , yǐ dé bào dé 。”

子曰:“莫我知也夫!”子贡曰:“何为其莫知子也?”子曰:“不怨天,不尤人,下学而上达。知我者其天乎!”

zǐ yuē :“ mò wǒ zhī yě fū !” zǐ gòng yuē :“ hé wèi qí mò zhī zǐ yě ?” zǐ yuē :“ bù yuàn tiān , bù yóu rén , xià xué ér shàng dá 。 zhī wǒ zhě qí tiān hū !”

公伯寮愬子路于季孙。子服景伯以告,曰:“夫子固有惑志于公伯寮,吾力犹能肆诸市朝。”子曰:“道之将行也与,命也;道之将废也与,命也。公伯寮其如命何?”

gōng bó liáo sù zǐ lù yú jì sūn 。 zǐ fú jǐng bó yǐ gào , yuē :“ fū zǐ gù yǒu huò zhì yú gōng bó liáo , wú lì yóu néng sì zhū shì cháo 。” zǐ yuē :“ dào zhī jiāng xíng yě yǔ , mìng yě ; dào zhī jiāng fèi yě yǔ , mìng yě 。 gōng bó liáo qí rú mìng hé ?”

子曰:“贤者辟世,其次辟地,其次辟色,其次辟言。”子曰:“作者七人矣。”

zǐ yuē :“ xián zhě pì shì , qí cì pì dì , qí cì pì sè , qí cì pì yán 。” zǐ yuē :“ zuò zhě qī rén yǐ 。”

子路宿于石门,晨门曰:“奚自?”子路曰:“自孔氏。”曰:“是知其不可而为之者与?”

zǐ lù sù yú shí mén , chén mén yuē :“ xī zì ?” zǐ lù yuē :“ zì kǒng shì 。” yuē :“ shì zhī qí bù kě ér wèi zhī zhě yǔ ?”

子击磬于卫,有荷蒉而过孔氏之门者,曰:“有心哉,击磬乎!”既而曰:“鄙哉,硁硁乎!莫己知也,斯己而已矣。深则厉,浅则揭。”子曰:“果哉!末之难矣。”

zǐ jī qìng yú wèi , yǒu hé kuì ér guò kǒng shì zhī mén zhě , yuē :“ yǒu xīn zāi , jī qìng hū !” jì ér yuē :“ bǐ zāi , kēng kēng hū ! mò jǐ zhī yě , sī jǐ ér yǐ yǐ 。 shēn zé lì , qiǎn zé jiē 。” zǐ yuē :“ guǒ zāi ! mò zhī nán yǐ 。”

子张曰:“《书》云,‘高宗谅阴,三年不言。’何谓也?”子曰:“何必高宗,古之人皆然。君薨,百官总己以听于冢宰三年。”

zǐ zhāng yuē :“《 shū 》 yún ,‘ gāo zōng liàng yīn , sān nián bù yán 。’ hé wèi yě ?” zǐ yuē :“ hé bì gāo zōng , gǔ zhī rén jiē rán 。 jūn hōng , bǎi guān zǒng jǐ yǐ tīng yú zhǒng zǎi sān nián 。”

子曰:“上好礼,则民易使也。”

zǐ yuē :“ shàng hǎo lǐ , zé mín yì shǐ yě 。”

子路问君子,子曰:“修己以敬。”曰:“如斯而已乎?”曰:“修己以安人。”曰:“如斯而已乎?”曰:“修己以安百姓。修己以安百姓,尧、舜其犹病诸!”

zǐ lù wèn jūn zǐ , zǐ yuē :“ xiū jǐ yǐ jìng 。” yuē :“ rú sī ér yǐ hū ?” yuē :“ xiū jǐ yǐ ān rén 。” yuē :“ rú sī ér yǐ hū ?” yuē :“ xiū jǐ yǐ ān bǎi xìng 。 xiū jǐ yǐ ān bǎi xìng , yáo 、 shùn qí yóu bìng zhū !”

原壤夷俟,子曰:“幼而不孙弟,长而无述焉,老而不死,是为贼!”以杖叩其胫。

yuán rǎng yí qí , zǐ yuē :“ yòu ér bù sūn dì , zhǎng ér wú shù yān , lǎo ér bù sǐ , shì wèi zéi !” yǐ zhàng kòu qí jìng 。

阙党童子将命,或问之曰:“益者与?”子曰:“吾见其居于位也,见其与先生并行也。非求益者也,欲速成者也。”

quē dǎng tóng zǐ jiāng mìng , huò wèn zhī yuē :“ yì zhě yǔ ?” zǐ yuē :“ wú jiàn qí jū yú wèi yě , jiàn qí yǔ xiān shēng bìng xíng yě 。 fēi qiú yì zhě yě , yù sù chéng zhě yě 。”

八佾篇
公冶长篇
述而篇
泰伯篇
子张篇
尧曰篇

版权所有:ADMINUN.COM powered by adminun网页工具 备案号:苏ICP备15043547号-2